Euskarazko hedabideak urtero urtero gehiago dira, baina euskararen normalizazioak ez du aurrera egiten
Irati AGUIRRE
Hedabide guztietan ematen den informazio kantitatea oso ugaria da. Oso eskasa berriz tokian tokiko informazioa eskaintzen duten hedabideen kopurua Euskal Herri mailan. Honi euskararen duen presentzia txikia tokiko hedabideetan gehitzen badugu kopurua are murritzagoa da. Horregatik, erreportai honetan hedabide mota hauei buruz eta euskararen inguruan ere zirrikitu guztiak miatu ditugu benetako egoera nolakoa den jakiteko asmoz.
Gaur egun hainbat eta hainbat komunikazio euskarri ditugu teknologian oinarritzen den gure gizarte honetan. Euskal herrian gehienbat telebista kateak , irratiak eta aldizkariak nabarmentzen dira, baina internetek ere presentzia handia du alor honetan, batez ere proiektu berriak zabaltzeko orduan. Autonomia mailan gehien informazio orokorra edo internazionala ematen duten komunikabideak gailentzen dira, baina badaude beste hainbat tokiko informazioan zentratzen direnak.
Donostialdeko kasuan, Hitza egunkaria da irakurle gehien dituena. Egunkari hau Berria egunkaria izenekoaren barnean aurkitzen da. Berria kasu honetan egunkari nazionala da eta Hitza hainbat eskualdeko tokiko informazioaz arduratzen den organoetako bat. Hitza, 2003 urtean sortu zen Euskaldunon Egunkaria ixtean. Azken urteotan hainbat eskualdetan zehar zabaldu den egunkaria da, eta Euskal Herri osotik zabaltzeko asmoa dute. Donostiakoak Irutxuloko Hitza izena du eta honen zuzendaria Aritz Sorozabal da. Gipuzkoarrak argi dauka Hitzaren funtzio nagusia dela beste egunkariek eskaintzen ez duten tokiko informazioa ematea. Gainera, beste helburuetako bat euskarari bultzada ematea dela ere aitortu du. Izan ere, tokian tokiko informazioa euskara hutsean ematen duen egunkari bakarra da.
Irratien alorrean berriz, aukera zabalagoa da eta herri irrati eta irrati libre ugari existitzen dira, autonomia osoan zehar banaturik daudenak. Irratien artean datu garrantzitsu bat kontuan hartzekoa da: Beste hedabide mota batzuekin konparatzen badugu, irratiek tokiko informazio askoz gehiago ematen dute, eta gainera informazio hau askotan euskaraz ematen da. Informazio honetan egiaztatzeko asmoz, Ttan Ttakun Donostiako Egia auzoko irratiarekin hitz egin dugu. Irrati hau duela hamasei urte inguru sortu zen Egia auzoko elkarte bateko tailer moduan. Pixkanaka auzo osoan zabaltzen joan zen. Gaur egun Donostian 106.7 FM sintonian emititzen dute.
“Urteak aurrera doaz eta
euskararen normalizazioa ez
da inondik ere sumatzen. Oso
atzeraturik gaude”
Asier, Ttan Ttakuneko zuzendaria
Bertako zuzendariaren arabera, Donostiako hedabideetan zegoen euskararen hutsunea betetzeko sortu zuten. Irrati libre hau tokiko informazioan zentratzen da, irratsaio musikalak egiten ditu eta baita inguruko informazioa eskaintzen duen albistegitxo bat eguerdi aldera.
Zuzendariak adierazi duenez tokiko informazioan bakarrik murgiltzen dira informazio internazionalaren inguruan komunikabide gehiegi daudelako. Zuzendariak azpimarratu du haiek dituzten medioekin ezingo luketela beste hedabide handiekin konpetitu ez informazio kalitatearekin ezta teknologiarekin ere.
Aldizkariak suspertzen
Aldizkarien egoera oso desberdina da irrati eta egunkariekin alderatzen badugu. Azken urteotan gorakada izugarria izan dute aldizkari kopuruek, hainbat aldizkari berri sortu dira, euskara suspertzeko asmoz. Euskal herri osoan zehar aldizkari ugari aurkitu ditzakegu tokiko informazioa ematen dutenak, baita kultura eta ekitaldiei buruzkoak. Donostialdean adibidez, indar handia duen aldizkarietako bat Mugi! izenekoa da.
Aldizkari honek funtsean oso osorik bertako kirolari buruz hitz egiten du. Donostiako Udal Patronatuak finantzatzen du eta 2003ko Urtarrilean sortu zen. Batez ere lehen eta bigarren hezkuntzako gaztetxoei zuzendurik dago, ikasturtean zehar bakarrik argitaratzen da eta gainera soilik euskaraz.“Udalek euskara komunikabideetan
zabaltzeko eskaintzen dituzten
baliabideak oso urriak dira”
Joseba, Mugi! Aldizkariko zuzendaria
Ikusentzunezko hedabideen artean euskararen presentzia oso desorekatua da. Aldizkarietan , nabarmen gehiago hitz egiten da euskaraz gazteleraz baino.
Jendarteko ikuspegia
Hiru komunikabide ezberdinetako zuzendariekin berba egin eta gero, euskarazko hedabideak bultzatzeko grina izugarria nabari da. Hala ere, nahiezina topatzen da komunikabide hauetan. Izan ere, mende honen hasieran euskarazko komunikabideentzako diru laguntzak handitu ziren arren, azkeneko urteotan behera egin dute zifrek.
Egoera okerragoa da Hego Euskal Herrian, Nafarroako gobernuak bertako euskarazko hedabideei diru laguntza guztiak kendu dizkio pasa den urtetik eta hainbat hedabidek, adibidez Ttipi-Ttapa telebistak ateak itxi behar izan ditu finantzabide faltarengatik.
Hala ere, nahiko berezia da ikustea informazio orokorra estaltzen duten komunikabideetan erdal hizkuntza dela erabiliena. Tokian tokiko euskarrietan berriz, alderantziz gertatzen da. Ttan Ttakuneko zuzendariaren arabera hori gertatzen da hedabide orokorrek jende gehiagorengana heltzea dutelako helburu. Bestalde, tokikoek euskararen hutsune hori aprobetxatzen dute ahal den gehien astintzeko medio txikietan.
Dena dela, urtero urtero euskara zabaltzeko interesa dutenen artean esfortzu handia egiten da euskararen aldeko proiektuek aurrera egin dezaten. Hala ere, ahalegin handiak egin arren, badirudi urtero urtero komunikabide euskaldunak pixkanaka ahazten ari direla, erdaldunek geroz eta indar handiagoa lortuz.
Beste kontu berezi bat da tokian tokiko informazioa eskaintzen dituzten komunikabideek euskaraz informatzen dute gehienek, eta berriz orokorrek gaztelaniaz. Desoreka hori nolabait konpontzeko neurri batzuk jarri beharko lirateke euskarak komunikabideetan bizirik jarraitzea nahi bada.
Bibliografia:
No hay comentarios:
Publicar un comentario